Hey Renate,

Je brief heeft me enkele dagen beziggehouden, qua gevoel dan toch. Het zijn zware vragen die je me stelt en de thema’s die je aanhaalt zijn ook niet min…

Je kanttekening over onvoorwaardelijke liefde vind ik best interessant. Ik ervaar de liefde van mensen rondom mij als warmte en als erkenning van mijn persoon. Dat ik naar die onvoorwaardelijke liefde hunker, zal waarschijnlijk te maken hebben met de wens om ergens ten volle bij te horen. Als compensatie van het verlies van mijn biologische ouders en de bijhorende roots. Maar zoals je aangeeft: Wat is ten volle? In hoeverre kan je of moet je je daarvoor openstellen? Dat zal voor iedereen weer anders zijn. Het is alsof ik te veel liefde heb, waarmee ik anderen wil overladen, omdat ik dat ‘overladen’ gevoel zelf misschien nooit ervaren heb?

Gisterenavond zag ik nog een klassieke Indische film, het laatste deel van de trilogie ‘The World of Apu’. Ik was helemaal in de ban van deze hoogstaande kwalitatieve film, maar ook het verhaal sleepte me mee. Op het moment dat de hoofdrolspeler aangeeft dat hij niet in staat is om naar zijn zoon te gaan, slaan mijn gevoelens op hol. Waarom gaat hij zijn zoon niet bezoeken? Hij redeneert (en voelt het waarschijnlijk ook zo aan) dat het kind de oorzaak is van het overlijden van zijn vrouw. Zij stierf immers in het kraambed… Ik heb mijn tranen niet kunnen bedwingen, ook al weet ik dat er vaak een reden is voor een bepaalde reactie of voor bepaald gedrag. Die rillingen en emoties waren een lichamelijke weergave van die liefde die ik misschien op de één of andere manier moest missen in het begin van mijn leven. En toch zal ook Apu liefde gemist hebben, maar dat moet ik nog ontdekken als ik de 2 andere delen van de film zal bekijken.

Zoals in mijn laatste gedicht weergegeven, mis ik mijn biologische familie, meer en meer. Dit is vooral getriggerd geweest door (bijna) verlieservaringen het laatste jaar: mijn ongeneeslijk zieke moeder, mijn ongeneeslijk zieke vriendin, de overleden Indische priester die voor mij als een vaderfiguur fungeerde in mijn geboorteland, …  Ook het overlijden van mijn vader 5 jaar geleden heeft me gedestabiliseerd tot het begin van 2021. Ik heb als volwassen geadopteerde vrouw ook nood aan opvang, steun en toeverlaat, en geen klein beetje blijkbaar. Gelukkig word ik goed omringd. Maar toch droom ik om ook die steun bij mijn biologische familie te vinden. Het onderbewuste speelt soms op en dan laat ik me mee wiegen op de Indische wind, met mijn haren wapperend onder de fleurige sjaal van mijn salwar kameez. En met mijn blik gericht op die enorme meanderende Ganges, die zich een weg baant in het droge landschap, vlieg ik richting dat ene huisje. In dat huisje woont een dame, met rimpels die de ontberingen van haar leven tekenen, maar ik zie haar gezicht niet. Ik zie een schim met sporen van rimpels…

Ik droom om mijn Indische familie op een dag te ontmoeten, niet om hen een schuldgevoel aan te praten, maar wel om hen te ruiken, te knuffelen, mezelf te herkennen in hen. Het zou het stukje ‘leegte’ in mijn hart opvullen. Door mijn naamsverandering voel ik me al een beetje meer verbonden met mijn geboorteland. Ik kleed me ook vaker in Indische klederdracht: op mijn geboortedag, thuis, op culturele bijeenkomsten. Die erkenning van mijn Indische kant geeft me een vollediger gevoel. Of ik daarmee meer liefde zal verkrijgen? Nee, uiteraard niet van iedereen, en dat verwacht ik ook niet. Maar ik heb altijd enorm veel respect getoond naar anderen, nu mag ik eens gerespecteerd worden voor een beslissing die ik eindelijk, na zoveel jaren, voor mezelf maak.

Met afwijzing heb ik het al helemaal lastig. Het feit dat mijn moeder me heeft afgestaan, is misschien een wanhoopsdaad geweest.  Maar het heeft er toch mee voor gezorgd dat elke vorm van afwijzing naar mijn persoon, me terug katapulteert naar die ene traumatische gebeurtenis in het begin van mijn leven. De onzekerheid om wéér niet goed genoeg te zijn, want ik was niet goed genoeg om bij mijn ouders in India te blijven, dàt bracht me menig maal van mijn voetstuk: vrienden die me de rug toekeerden, vrienden waarvan ik dacht dat ze aan mijn zijde stonden. Mensen die me aanmoedigden om zo Europees mogelijk te zijn (braaf zijn, niet opvallen, continu bewijzen dat ik niet moet onderdoen voor de blanke klasgenoten etc), op mijn job gedegradeerd worden uit een functie terwijl ik dacht dat ik goed bezig was. Allemaal heikele punten waardoor mijn hele ‘zijn’ door elkaar geschud werd. Die krampen in mijn buik, die huilbuien, ik wist toen niet waar ze vandaan kwamen. Ik had ook de moed niet om dat met anderen te bespreken, ik kroop liever weg, en deed alsof het me niet raakte. Iedere keer terug in dat trauma gaan, was emotioneel uitputtend. Maar ik compenseerde dat met mijn alom bekende glimlach en mijn typische vorm van humor. Op zo’n moeilijk moment gingen mijn gedachten automatisch naar India: had ik dat trauma niet gehad, had ik waarschijnlijk sneller recht in mijn schoenen gestaan.

In jouw laatste brief vind ik het stukje over jouw biologische familie best heftig. Dat evenwicht vinden tussen wat zij willen en wat jij wenst, lijkt me heel moeilijk te vinden, zeker omdat de communicatie op zo’n grote afstand moet gebeuren. Het lijkt een dubbele spagaat, en hoe hou je je spieren soepel in die extra uitgerekte en geforceerde houding?  Ik wens je heel veel moed en wijsheid toe om dat contact te laten groeien. Ook het overlijden van de persoon die jou en je zus jarenlang opving, zal je inderdaad wel serieus geraakt hebben. Dikke knuffel!

Ik ben er zeker van dat mijn biologische moeder die pijn van verlies ook ervaart, en als ze mij niet zou willen terugzien, is dat naar mijn gevoel omdat ze het trauma van het afstaan geen tweede keer wil doormaken. Zou dat ook van toepassing kunnen zijn op jouw moeder? Dat jou ter adoptie afstaan, haar ook niet onberoerd laat, mentaal én lichamelijk? Toch durf ik te denken dat daar de kracht zit van een mens: de pijn leren herkennen en vooral erkennen. Moeilijk maar het werkt meestal helend.

Renate, jij hebt momenteel nog je Vlaamse naam. Wil je die op termijn ook veranderen? Ik vernam dat je je vorige job hebt afgesloten om een nieuwe uitdaging aan te gaan. Hoe zit het met dat soort van afscheid nemen?

Ik wil deze brief afsluiten met een samenvatting van de film The world of Apu omdat die mij diep geraakt heeft, misschien kan je hem ook bekijken? Heb jij nog een Koreaanse film in de aanbieding? Dan wil ik me ook wel een beetje in Korea verdiepen 😊.

Liefs,

An Sheela

26/08/2021

SAMENVATTING FILM:

The world of Apu  – De wereld van Apu

Apu is een jonge schrijver,
Maar is hij wel een blijver?
Het verhaal is beklijvend,
Traag, maar het einde werd door mijn trauma herkend.

De film speelt zich af in Kolkata,
Met Apu als centraal figuur,
De zwart-wit beelden zijn prachtig, zo puur.
Apu komt over als een nietsnut,
Alsof het in zijn leven allemaal niet lukt.

Hij gaat op een dag naar een dorp, met een kameraad,
Hij maakt kennis met diens familie,
Er is een bruiloft op til maar die draait uit op een sisser,
Het is als verraad.
De bruid moet huwen voor het uur van voorspoed,
Anders zal ze eeuwig alleen blijven,
Helaas is de voorziene bruidegom ziek,
Hij wordt weggestuurd omdat hij niet voldoet.
Apu wordt de man van Aparna,
Hij neemt haar mee naar Kolkata.
Ze leven in armoe,
Maar ze zien elkaar graag.
Het is de liefde die zegeviert,
De rest doet er niet toe.
Apu schrijft aan een boek,
Maar hij verdient niet veel.
Daarom geeft hij privé-les,
Zo kan hij zijn vrouw onderhouden,
Met haar huid zacht als fluweel,
Met haar donkere ogen, omlijnd door kohl,
Met haar prachtige gezicht,
Met haar zwarte haren die stralen in het licht.
Maar helaas geraakt hij weer op de dool.
Zij overleeft de bevalling niet,
Zijn zoontje blijft achter,
Maar die kent zijn vader niet…

Deze pijn, dit verdriet,

Komt bij mij extra binnen,

De tranen komen op,

Dat trauma, nee, dat vergeet mijn lichaam niet.

Ik voel de pijn in mijn buik.

Mijn spieren verkrampen.

Maar ondertussen weet ik: mijn trauma,

Kan ik beter niet ‘bekampen’.

Ik erken het fenomeen,

En dat geeft me vertrouwen,

Ik smelt samen met mijn trauma,

Wij zijn één.

Hey An Sheela,

Wat een kleppers van vragen stel je me :-). Ik moet eerlijk zeggen dat ik ze ook niet zo verwacht had. Ik voel er vanalles rond bewegen in mijn lijf, ik doe een poging om er wat orde in te brengen.

Mijn gevoelens rond deze vorm van kinderverplaatsing…, wat een accuraat woord trouwens, daar schreef ik al iets over naar aanleiding van het rapport van de commissie Joustra in Nederland. Knack publiceerde het op zijn website (zie Inspiratie en tips). Ik ontving hierop vooral hartverwarmende en dankbare reacties van andere geadopteerden omdat het artikel verwoordde wat zij dachten en voelden. Wat me toen heel erg raakte was het feit dat de meesten onder hen aangaven dat ze dit niet luidop durfden uitspreken uit schrik ondankbaar, deloyaal of kwetsend over te komen bij hun adoptiefamilie en andere mensen. Hoewel ik deze schrik zelf 36 jaar heb gedeeld (en nu soms nog voel) verbaasde het me dat dit zo een wijdverspreid gegeven bleek te zijn, dat kritisch mogen en durven spreken over adoptie zo ontzettend moeilijk blijkt te blijven voor geadopteerden.
Ik ben geen voorstander (meer) van het feit dat kinderen tegen betaling van veel geld gedwongen verplaatst worden om te voldoen aan een westerse kinderwens. Als je bedenkt dat adoptie (omwille van de enorme bedragen die in het systeem omgaan met de intense kinderwens van rijke, witte mensen als drijvende kracht) zo fraudegevoelig is, vraag ik me af waarom er nog steeds niet wordt gekozen om structureel in te zetten op initiatieven en ondersteuning in herkomstlanden, waarom hulp voor (arme, niet-westerse?) gezinnen, vrouwen en kinderen nog steeds door veel mensen wordt ingevuld als kinderen voor altijd van hun moeders te scheiden.

Mijn verlangen om me aanvaard, klein en veilig te voelen, me geborgen te weten en te mogen ‘zijn’, heb ik tot voor kort inderdaad ook benoemd als onvoorwaardelijkheid. Maar 2 weken geleden luisterde ik naar de podcast van Gewoon bijzonder (zie Inspiratie en tips) en 1 van de hosts heeft dit concept voor mij met 1 welgemikte opmerking doorprikt. Ik begrijp volledig wat je ermee bedoelt maar ik weet niet of een onvoorwaardelijke relatie bestaat. Zelfs als ouder koester je verwachtingen tegenover je kinderen. Ik bedoel niet dat je niet meer van hen zou houden als ze je hierin teleurstellen, maar ik zie het meer als een liefdevolle, warme en gevende relatie, zoals een warm bad waarin je je kan wentelen, dat je aanpassend omringt en omhult, in plaats van het als onvoorwaardelijk te benoemen.
Ik vond deze vorm van liefde het meest compleet terug bij mijn zus, mijn beste vriendinnen en later bij mijn man.

En ik heb inderdaad het zeldzame geluk gehad mijn familie terug te mogen vinden, ondanks de verkeerde informatie in mijn dossier. Hoe deze zoektocht verliep, is een verhaal apart en kan je lezen op www.renate-in-korea.be.

Hoe raar dit misschien ook mag klinken, ik voel van hen meer warme en gevende liefde dan ik van mijn adoptieouders heb kunnen ontvangen. Als ik dit zo neerschrijf, vind ik dat ontzettend schrijnend eigenlijk. Misschien kon ik het van hen niet ontvangen, wilde ik het onbewust ook niet, het heeft me alleszins nooit écht weten te bereiken.
Hoewel de hereniging met mijn ouders in grote lijnen heel goed is verlopen, zijn er op voorhand en nadien wel wat hobbels op de weg geweest, ik ben verdrietig en gekwetst geweest, heb me (nogmaals) afgewezen gevoeld. Toch ben ik nooit existentieel angstig geweest om dingen te benoemen of te bevragen. Misschien komt dat ergens in de buurt bij wat je onvoorwaardelijk noemt, misschien is het nog vroeg om dat te zeggen, ik weet het niet. Ik voelde dat ik paste bij mijn moeder en zij bij mij, er was voor ons allebei een grote fysieke nood om samen te zijn. Het compenseert uiteraard niet de verloren 36 jaar, die illusie en hoop had ik misschien wel voordat ik vertrok, maar het bordje is gebroken en de barsten blijf je zien, hoe goed ze ook gelijmd werden.

Onze ontmoeting heeft me wat meer zicht gegeven op die volledig onbekende en onderbelichte ‘partij’ uit de adoptiedynamiek , namelijk die van de ouders: hun trauma, de impact op hun leven, de pijn van het afstaan,… Mijn moeder moest in shock naar het ziekenhuis gebracht worden toen ze hoorde dat ik haar zocht. Tijdens mijn verblijf in Korea zei ze dat ze het gevoel heeft gehad dat ze dood was maar dat ze nu weer leefde omdat ze mij terug had gezien. Een paar dagen voordat ik terug naar België moest vertrekken, viel haar haar uit en nadat ik terug in België was, heeft ze zich volledig teruggetrokken in haar eigen pijn en hadden we maanden geen contact. Hoe een hereniging ook mag lopen (en ik weet dat die vaak mislopen door wederzijds trauma waardoor niet kan worden afgestemd op elkaars behoefte), de impact van afstaan lijkt me ook voor ouders gigantisch en levenslang te zijn, ook zij moeten zien te (over)leven met verborgen verlies en gemis.

Ik weet dat jij nog niet hebt gevonden, is het iets wat je bezighoudt? Hoe pijnlijk is het om de persoon die je het leven heeft gegeven te moeten missen? Durf je soms te denken aan hoe je leven er uit had kunnen zien, aan hoe het voor je moeder is geweest en hoe het is moeten gaan?

Hey An Sheela,

Een Koreaanse film…ik moet bekennen dat ik tot niet zo lang geleden totaal geen interesse had in Korea, iets met dissociatie, assimilatie en loyaliteit geloof ik 🙂 . Ik at nooit Koreaans, keek geen series of films en luisterde niet naar Koreaanse muziek. De weinige aan Korea gerelateerde spulletjes die ik had, heb ik weggegooid bij het opruimen van ons ouderlijk huis.

Je weet, het afgelopen jaar is er op dat gebied ontzettend veel veranderd. Na bijna 37 jaar heb ik wel iets in te halen en dat ben ik heel gulzig aan het doen. Het laatste jaar heb ik bekeken, gelezen en geproefd wat ik kon, om me verbonden te voelen met Korea.*

Samen eten is belangrijk in Korea, als ik in een K-drama zie hoe mensen samen een maaltijd delen (en dat kan je redelijk letterlijk nemen), dan voel ik steken van weemoed en jaloezie omwille van het lekkere eten en de samenhorigheid, dan doet me dat heel erg verlangen om daar te zijn. Het doet me ook wel goed de taal te horen en wat van de gewoontes op te pikken uit series die ik kijk.

Onder andere door lid te worden van Facebookgroepen en een blog te schrijven over de hereniging met mijn familie ben ik het afgelopen jaar met veel (Koreaans) geadopteerden in contact gekomen. Als ik bijvoorbeeld kijk naar mijn agenda deze week dan staat die vol afspraken met geadopteerden (dit had ik me tot minder dan een jaar geleden nooit kunnen indenken): kraambezoek, verjaardagsfeestje, BBQ met een groep Koreaans geadopteerden, … Ik ervaar het als ontzettend comfortabel en warm om mijn Koreaanse deel hier ongeremd ruimte te geven, bij mensen die dezelfde behoefte hebben en waarin ik vaak zoveel herken dat het lijkt alsof ik in een spreekwoordelijke spiegel kijk.

Ik heb ook 2x afgesproken met andere Koreaans geadopteerde mama’s en hun kroost. Ik vind het zelf een leuk idee om de kinderen te laten kennis maken met leeftijdsgenoten die eruit zien zoals zij en die een stukje van hun achtergrond delen.

Ik vraag me regelmatig af wat de kinderen zelf hiervan vinden. Ze lijken zo enthousiast en complexloos over hun geadopteerde mama en hun Koreaanse familie maar is dit enthousiasme van hen of van mij? Is hun loyaliteit en wil om mij te plezieren zo groot dat ze niet anders kunnen/durven? Ik sta sowieso heel vaak stil bij wat ik (onbewust/ongewild) doorgeef. Ik zou ze het liefst zo lang mogelijk volledig ongeschonden houden, maar ik besef dat dit, zeker met mijn achtergrond, zeer ijdele hoop is, dat bijvoorbeeld mijn eigen hechtingspatroon de relatie met mijn kinderen mee kleurt en vorm geeft, maar ook de vorige generaties zijn aanwezig in ons systeem, we dragen hen met ons mee.

Jouw kinderen zijn al wat ouder. Hoe ben jij daar mee omgegaan, zijn er dingen die je bewust wel of niet hebt gedaan? Hoe zijn India en adoptie aanwezig in het leven van jouw kinderen en hoe is dat voor hen?
En heb je tips voor mij 🙂

*Onder Inspiratie en tips zetten we lees-, kijk-, eet- en andere tips op een rijtje die iets hebben betekend bij het verkennen van ons persoonlijk adoptieproces. We zullen dit lijstje stelselmatig aanvullen.

Wat als een rustig avondje filmkijken zou lijken, bleek een beetje anders uit te draaien…

“Mama, wil je met ons een film kijken. We gaan er eentje kiezen op Netflix…”

Mijn kinderen willen de nieuwe TV dadelijk testen en uiteraard hoort daar een gezellige verlichting bij, een dekentje om knus onder te kruipen en een kom chips om het cinema-gevoel te vervolledigen.

Het kiezen van de film heeft heel wat voeten in de aarde, en als de keuze op Skater-Girl valt, loopt mijn jongste zoon pardoes weg. Met wat overtuigingskracht komt hij terug in de zetel, zijn ogen kijken me vragend aan: Waarover gaat die film eigenlijk? Ik leg geduldig uit dat de film zich in India afspeelt en dat het thema skaten centraal staat. Hij trekt een grimas: Pfff, weeral India en skaten interesseert mij niet…

Ik overtuig hem om 5 minuten naar de film te kijken en als het dan toch nog tegensteekt, dat hij dan iets anders mag doen. Hij kijkt naar de beelden en stelt een hoop vragen:

Waarvan komt de hoofdrolspeelster? Hoe komt het dat die dame ‘Indisch spreekt’? Waarom zijn de huisjes in India zo klein?

Ik word als het ware naar mijn geboorteland gekatapulteerd. Mijn hart klopt 10 keer sneller en ik vertel met trots, maar ook met een tikkeltje ongenoegen (omdat ik sommige kenmerken van de cultuur niet helemaal kan aanvaarden door mijn Belgische bril) dat de huisjes in de dorpen klein zijn, dat de status van de vrouw nog altijd moeilijk is en dat de hoofdrolspeelster uit Londen komt.

Hij kijkt verder (om mij een plezier te doen?). De vijf minuten vliegen om en hij maakt geen aanstalten om te vertrekken, integendeel, hij installeert zich tegen mijn schouder.

Het grote scherm zuigt mij duizenden kilometers verder, ik waan mij in India, in een zonovergoten droge regio: Rajasthan. De mensen lopen rondom mij, ik voel me één met de omgeving: De markt, de kleuren, manier van wandelen, de typische kledij, de lage schoolbanken, de mooi opgestoken vlechten van de meisjes, de uniformen, … Ik wandel tussen de dorpelingen, heupwiegend, met mijn tikka tussen mijn zwart omlijnde ogen, en met klingende bangles rond mijn polsen.

Of toch niet? Ik kom met een ruk weer naar mijn zetel als mijn kinderen vragen om de chips door te geven…

Ik kijk verder:

Als Jessica en Prerna elkaar voorstellen, is er direct een click. Deze 2 dames zijn doorzetters, durven voor hun dromen te gaan en maken van een muis geen olifant. Zij streven simpelweg het geluk na. Maar ze doen dat beiden op hun eigen manier.

Als Jessica de reden van haar bezoek aan Khempur uitlegt, rollen de tranen over mijn wangen, onverklaarbaar… Mijn gevoel is intens, diep en mijn maag krimpt in elkaar. Mijn kinderen knuffelen me als ze zien dat ik het emotioneel even niet kan dragen. Ze stellen niet te veel vragen op dat moment, en dat is goed. Mijn gevoel en emoties mogen er zijn.

Maar ik probeer er wel even bij stil te staan: Mijn gedachten gaan gejaagd door mijn hoofd – De vader van Jessica was geadopteerd op zijn 7e, hij leefde verder in Groot-Brittannië en nu gaat zijn dochter naar zijn geboortedorp. – Zouden mijn kinderen dat ook ooit doen – Wat een prachtig gebaar van liefde is dat – … Zouden mijn kinderen van India houden als ze er voet aan wal zouden zetten – … Mijn gevoelens gaan alle richtingen uit en ik weet met mijn emoties geen blijf. Het nog steeds aanwezige verschil tussen de kasten doet het onrechtvaardigheidsgevoel weer opborrelen. Een mix van bewondering, ongenoegen, begrip en onbegrip… het is alsof ik in de een wasmachine door elkaar geschud wordt.

Zou iemand anders hetzelfde voelen? Is dit herkenbaar?

De verhaallijn is mooi, met linken naar de tradities van het land maar ook met een mooie boodschap van hoop. Ik put hieruit ook kracht en geloof, het geloof dat ik op een dag deze emoties een plekje kan geven, en dat mijn lichaam rust vindt, en een evenwicht kan vinden tussen mijn verleden en het heden.

Bzzzz, Bzzz, ik krijg een berichtje van Renate. Hey An Sheela, hoe gaat het? Ik kom terug van een restaurantje,… Ik spring op, neem mijn gsm en antwoord: Hoi Renate, ik heb net een film gezien over mijn geboorteland. Hoe ga jij ermee om als jouw geboorteland aan bod komt in een film?

An Sheela – 31/07/2021