7. Afstand en pijn

Hey Renate,

Je brief heeft me enkele dagen beziggehouden, qua gevoel dan toch. Het zijn zware vragen die je me stelt en de thema’s die je aanhaalt zijn ook niet min…

Je kanttekening over onvoorwaardelijke liefde vind ik best interessant. Ik ervaar de liefde van mensen rondom mij als warmte en als erkenning van mijn persoon. Dat ik naar die onvoorwaardelijke liefde hunker, zal waarschijnlijk te maken hebben met de wens om ergens ten volle bij te horen. Als compensatie van het verlies van mijn biologische ouders en de bijhorende roots. Maar zoals je aangeeft: Wat is ten volle? In hoeverre kan je of moet je je daarvoor openstellen? Dat zal voor iedereen weer anders zijn. Het is alsof ik te veel liefde heb, waarmee ik anderen wil overladen, omdat ik dat ‘overladen’ gevoel zelf misschien nooit ervaren heb?

Gisterenavond zag ik nog een klassieke Indische film, het laatste deel van de trilogie ‘The World of Apu’. Ik was helemaal in de ban van deze hoogstaande kwalitatieve film, maar ook het verhaal sleepte me mee. Op het moment dat de hoofdrolspeler aangeeft dat hij niet in staat is om naar zijn zoon te gaan, slaan mijn gevoelens op hol. Waarom gaat hij zijn zoon niet bezoeken? Hij redeneert (en voelt het waarschijnlijk ook zo aan) dat het kind de oorzaak is van het overlijden van zijn vrouw. Zij stierf immers in het kraambed… Ik heb mijn tranen niet kunnen bedwingen, ook al weet ik dat er vaak een reden is voor een bepaalde reactie of voor bepaald gedrag. Die rillingen en emoties waren een lichamelijke weergave van die liefde die ik misschien op de één of andere manier moest missen in het begin van mijn leven. En toch zal ook Apu liefde gemist hebben, maar dat moet ik nog ontdekken als ik de 2 andere delen van de film zal bekijken.

Zoals in mijn laatste gedicht weergegeven, mis ik mijn biologische familie, meer en meer. Dit is vooral getriggerd geweest door (bijna) verlieservaringen het laatste jaar: mijn ongeneeslijk zieke moeder, mijn ongeneeslijk zieke vriendin, de overleden Indische priester die voor mij als een vaderfiguur fungeerde in mijn geboorteland, …  Ook het overlijden van mijn vader 5 jaar geleden heeft me gedestabiliseerd tot het begin van 2021. Ik heb als volwassen geadopteerde vrouw ook nood aan opvang, steun en toeverlaat, en geen klein beetje blijkbaar. Gelukkig word ik goed omringd. Maar toch droom ik om ook die steun bij mijn biologische familie te vinden. Het onderbewuste speelt soms op en dan laat ik me mee wiegen op de Indische wind, met mijn haren wapperend onder de fleurige sjaal van mijn salwar kameez. En met mijn blik gericht op die enorme meanderende Ganges, die zich een weg baant in het droge landschap, vlieg ik richting dat ene huisje. In dat huisje woont een dame, met rimpels die de ontberingen van haar leven tekenen, maar ik zie haar gezicht niet. Ik zie een schim met sporen van rimpels…

Ik droom om mijn Indische familie op een dag te ontmoeten, niet om hen een schuldgevoel aan te praten, maar wel om hen te ruiken, te knuffelen, mezelf te herkennen in hen. Het zou het stukje ‘leegte’ in mijn hart opvullen. Door mijn naamsverandering voel ik me al een beetje meer verbonden met mijn geboorteland. Ik kleed me ook vaker in Indische klederdracht: op mijn geboortedag, thuis, op culturele bijeenkomsten. Die erkenning van mijn Indische kant geeft me een vollediger gevoel. Of ik daarmee meer liefde zal verkrijgen? Nee, uiteraard niet van iedereen, en dat verwacht ik ook niet. Maar ik heb altijd enorm veel respect getoond naar anderen, nu mag ik eens gerespecteerd worden voor een beslissing die ik eindelijk, na zoveel jaren, voor mezelf maak.

Met afwijzing heb ik het al helemaal lastig. Het feit dat mijn moeder me heeft afgestaan, is misschien een wanhoopsdaad geweest.  Maar het heeft er toch mee voor gezorgd dat elke vorm van afwijzing naar mijn persoon, me terug katapulteert naar die ene traumatische gebeurtenis in het begin van mijn leven. De onzekerheid om wéér niet goed genoeg te zijn, want ik was niet goed genoeg om bij mijn ouders in India te blijven, dàt bracht me menig maal van mijn voetstuk: vrienden die me de rug toekeerden, vrienden waarvan ik dacht dat ze aan mijn zijde stonden. Mensen die me aanmoedigden om zo Europees mogelijk te zijn (braaf zijn, niet opvallen, continu bewijzen dat ik niet moet onderdoen voor de blanke klasgenoten etc), op mijn job gedegradeerd worden uit een functie terwijl ik dacht dat ik goed bezig was. Allemaal heikele punten waardoor mijn hele ‘zijn’ door elkaar geschud werd. Die krampen in mijn buik, die huilbuien, ik wist toen niet waar ze vandaan kwamen. Ik had ook de moed niet om dat met anderen te bespreken, ik kroop liever weg, en deed alsof het me niet raakte. Iedere keer terug in dat trauma gaan, was emotioneel uitputtend. Maar ik compenseerde dat met mijn alom bekende glimlach en mijn typische vorm van humor. Op zo’n moeilijk moment gingen mijn gedachten automatisch naar India: had ik dat trauma niet gehad, had ik waarschijnlijk sneller recht in mijn schoenen gestaan.

In jouw laatste brief vind ik het stukje over jouw biologische familie best heftig. Dat evenwicht vinden tussen wat zij willen en wat jij wenst, lijkt me heel moeilijk te vinden, zeker omdat de communicatie op zo’n grote afstand moet gebeuren. Het lijkt een dubbele spagaat, en hoe hou je je spieren soepel in die extra uitgerekte en geforceerde houding?  Ik wens je heel veel moed en wijsheid toe om dat contact te laten groeien. Ook het overlijden van de persoon die jou en je zus jarenlang opving, zal je inderdaad wel serieus geraakt hebben. Dikke knuffel!

Ik ben er zeker van dat mijn biologische moeder die pijn van verlies ook ervaart, en als ze mij niet zou willen terugzien, is dat naar mijn gevoel omdat ze het trauma van het afstaan geen tweede keer wil doormaken. Zou dat ook van toepassing kunnen zijn op jouw moeder? Dat jou ter adoptie afstaan, haar ook niet onberoerd laat, mentaal én lichamelijk? Toch durf ik te denken dat daar de kracht zit van een mens: de pijn leren herkennen en vooral erkennen. Moeilijk maar het werkt meestal helend.

Renate, jij hebt momenteel nog je Vlaamse naam. Wil je die op termijn ook veranderen? Ik vernam dat je je vorige job hebt afgesloten om een nieuwe uitdaging aan te gaan. Hoe zit het met dat soort van afscheid nemen?

Ik wil deze brief afsluiten met een samenvatting van de film The world of Apu omdat die mij diep geraakt heeft, misschien kan je hem ook bekijken? Heb jij nog een Koreaanse film in de aanbieding? Dan wil ik me ook wel een beetje in Korea verdiepen 😊.

Liefs,

An Sheela

26/08/2021

SAMENVATTING FILM:

The world of Apu  – De wereld van Apu

Apu is een jonge schrijver,
Maar is hij wel een blijver?
Het verhaal is beklijvend,
Traag, maar het einde werd door mijn trauma herkend.

De film speelt zich af in Kolkata,
Met Apu als centraal figuur,
De zwart-wit beelden zijn prachtig, zo puur.
Apu komt over als een nietsnut,
Alsof het in zijn leven allemaal niet lukt.

Hij gaat op een dag naar een dorp, met een kameraad,
Hij maakt kennis met diens familie,
Er is een bruiloft op til maar die draait uit op een sisser,
Het is als verraad.
De bruid moet huwen voor het uur van voorspoed,
Anders zal ze eeuwig alleen blijven,
Helaas is de voorziene bruidegom ziek,
Hij wordt weggestuurd omdat hij niet voldoet.
Apu wordt de man van Aparna,
Hij neemt haar mee naar Kolkata.
Ze leven in armoe,
Maar ze zien elkaar graag.
Het is de liefde die zegeviert,
De rest doet er niet toe.
Apu schrijft aan een boek,
Maar hij verdient niet veel.
Daarom geeft hij privé-les,
Zo kan hij zijn vrouw onderhouden,
Met haar huid zacht als fluweel,
Met haar donkere ogen, omlijnd door kohl,
Met haar prachtige gezicht,
Met haar zwarte haren die stralen in het licht.
Maar helaas geraakt hij weer op de dool.
Zij overleeft de bevalling niet,
Zijn zoontje blijft achter,
Maar die kent zijn vader niet…

Deze pijn, dit verdriet,

Komt bij mij extra binnen,

De tranen komen op,

Dat trauma, nee, dat vergeet mijn lichaam niet.

Ik voel de pijn in mijn buik.

Mijn spieren verkrampen.

Maar ondertussen weet ik: mijn trauma,

Kan ik beter niet ‘bekampen’.

Ik erken het fenomeen,

En dat geeft me vertrouwen,

Ik smelt samen met mijn trauma,

Wij zijn één.