14. Over afkomst, moeders en vaders (en hun afwezigheid in adoptieland)

Dag An Sheela,

Hoe anders mijn concrete situatie op dit moment ook is, ik kon heel veel herkennen in je brief, dankjewel daarvoor.

De vragen die je stelt over je afkomst, je afstamming, je roots, je ouders,…kortom over jou, gaan door merg en been voor mij. Ze zijn zo ontzettend normaal, terecht, natuurlijk,…en het voelt zo onrechtvaardig om dit niet te weten. Dit is zo basic maar voor velen zo onbereikbaar, niet enkel onbereikbaar maar de nood en het verlangen om te weten wie je zelf bent, worden vaak miskend of weggezet als labiel en ondankbaar. Het maakt me zo boos als mensen zelfs niet open staan voor de mogelijkheid dat het niet weten van basisinformatie als je naam, geboortedatum en medische achtergrond een immense impact kan hebben op je dagelijks leven, al is het maar omdat je toch elke keer inwendig moet bedenken dat je je eigen naam zelfs niet weet.
Ik heb nu deze informatie wel gekregen. Ik haat het dat ik me daar eigenlijk ‘dankbaar’ voor voel, voor iets waar je gewoon recht op hebt, maar ik ben het dus wel, dankbaar… het is een groot kado voor mij. Ook al betekent het niet het einde van alle vragen en worsteling. Er blijft een levenlang met elkaar dat je gemist hebt, in die zin voelt het voor mij toch nog altijd als incompleet in 2 werelden.

En ja, de mensen die me hebben opgevoed zijn zeer betekenisvol geweest, ze hebben me mee gemaakt tot wie ik ben, maar ik was niet blanco toen ik hier aankwam, ik was al iemand, ontstaan uit 2 mensen, uit een familie en een familielijn, al deze mensen dragen ik in me mee ook al ben ik de verbinding met hen abrupt verloren door de verplaatsing die ik ongevraagd onderging.
Het raakt me diep als ik lees dat je je niet gewild voelt, iets waar velen in meer of mindere mate, bewust of onbewust toch serieus mee kampen. Zoals veel geadopteerden bedacht ook ik als kind, naast het gangbare verhaal dat door mijn omgeving werd verteld, een eigen versie van mijn afkomstverhaal: een koning of een held was mijn vader/moeder die me zou komen halen als ik me niet goed voelde of ruzie maakte met mijn adoptieouders 🙂

Naast de eigen versie maakten we ons ook vaak de voorgekauwde versie eigen: je ouders konden niet voor je zorgen, ze wilden het beste voor jou en hebben je uit liefde afgestaan.
Ik vraag me af hoeveel adoptieouders op de hoogte zijn van de echte, rauwe en ervaren versie van de ouders van oorsprong. Als ze hier niet van op de hoogte zijn, zou het antwoord altijd moeten zijn: we weten het eigenlijk niet. Maar dat was en is blijkbaar geen optie, om die ongemakkelijke waarheid te vertellen.
De ouders van oorsprong in beeld brengen, met hun beleving, hun trauma en de levenslange impact van het verliezen van een kind aan adoptie op hun leven, is iets wat (nog steeds) niet gebeurt, hoewel adoptie wel bij hen begint. Zij worden gedwongen tot afstaan door omstandigheden, zoals jij schrijft en zoals ik het ook aanvoel. Als je spreekt met ouders van oorsprong is het niet meer zo houdbaar en gemakkelijk om woorden als ‘positief en goed verhaal’ eenduidig in de mond te nemen omdat je dan ook de schaduw- en verlieszijde mee in rekening moet brengen.

De totale afwezigheid van ouders van oorsprong in het spreken over adoptie, in beleid en in het (politieke) debat zeggen mij dat we als samenleving gewoon niet klaar zijn om adoptie, en alles en iedereen die daarbij betrokken is, ten volle te durven aankijken. Het lijkt alsof we niet alle consequenties en neveneffecten van adoptie onder ogen willen zien.
Zelf was ik hier lange tijd ook niet toe in staat, door afsplitsing en assimilatie inderdaad. Het bij mezelf geraken, heeft me veel gekost (letterlijk en figuurlijk) maar het doet zoveel deugd en is zo bevrijdend. Het klinkt zo banaal ‘jezelf zijn’ maar het blijkt verdomd moeilijk als je nooit wist wie je was, als je nooit jezelf kon/mocht zijn en als mensen (blijven) vertellen hoe je je zou moeten gedragen en zelfs voelen. Noodzakelijk was het voor mij in heel dit proces om mijn Koreaanse ouders en hun betekenis voor mijn leven te erkennen, al is dat voor veel geadopteerden (zoals voor mezelf lange tijd) te pijnlijk en te moeilijk.

Ik herken je vermoeidheid en je onrust (en eerlijk gezegd ook wel je strategie om in de actie en het doen te schieten), van jezelf in 100 bochten te wringen om je aan te passen en het iedereen naar de zin te maken, van de 2 systemen en werelden die (onbewust) aan je trekken, van de spreidstand waarin we ons staande moeten houden.
Houd je vast voor je eigen proces, ik ben ervan overtuigd dat het je heel veel goeds zal brengen naarmate je er meer van doorworsteld hebt. Het is niet per sé makkelijker of leuker nadien maar het zal zoveel echter en meer als jezelf aanvoelen.

Ik weet van veel geadopteerden dat ze de winter, de lange, donkere avonden en de ‘feest’dagen als zwaar ervaren, omdat al dat samenzijn met familie hen confronteert met het feit dat ze hun familie niet kennen. Zelf heb ik altijd nogal een hekel gehad aan die opgeklopte familieaangelegenheden, om meerdere redenen, is dat iets wat je herkent?
En ook, hoe gaat het met je, waar ben je mee bezig en wat speelt er zoal momenteel?

13. Spoor-loos

Dag lieve Renate,

Dank je voor je heftige brief, ik probeer me zo hard in te beelden hoe het voor jou moet voelen, dat je eerste moeder de boot afhoudt voor een bezoek aan haar. Wat een kracht heb jij, om hiermee om te gaan! Sinds de beslissing dat ik ook naar mijn roots terugkeer, gebeurt er van alles in mijn lichaam: gevoelens van euforie, maar ook van onzekerheid, angst, en spanning. Mijn darmen trekken samen bij het zien van de laatste aflevering van Spoorloos (Nederlandse televisie). Ik weet dat dit emo-televisie is, maar ik heb het nodig om me te kunnen voorbereiden op mijn reis in april 2022.

Got no connection, no faith or direction, no

Searching and searching for someone to save my soul

Ooh-ooh, ooh-ooh, ooh-ooh, ooh-ooh,

I was wept up in a wave, swept up in a wave

Ooh-ooh, ooh-ooh, ooh-ooh, ooh-ooh,

Then I heard you say may name

Yeah-yeah, yeah-yeah

Lost, I was lost, I was lost ‘til you loved me

Now I’m found, now I’m found, now I’m found

Yeah, you took me to the place, it was safe, it was sound,

Lost, I was lost, now I’m found

Maroon 5

Wat zijn mijn sporen? Wat zijn mijn roots? Wat zijn mijn gevoelens? Ik voel me op dit moment effectief spoor-loos. Wie ben ik? Ben ik weggebracht door mijn familie? Wat is mijn échte geboortedatum? Hoe gaan mijn eerste ouders om met dit verlies, een verlies waardoor ze achtervolgd worden, hun ganse leven lang? Of is het alleen mijn eerste moeder die hiermee geconfronteerd wordt, en is de vader onbekend? Soms heb ik zo’n zin om te vloeken, om het uit te schreeuwen, dat ik het onverantwoord vind dat ik niet over juiste gegevens beschik, ik wil écht weten wie ik bent, waarvoor ik sta. En jawel: de juiste gegevens op papier zijn voor mij van essentieel belang. Het bepaalt mijn identiteit. Ik heb het gehad met leugens om bestwil. Ik heb het gehad met: “Wees dankbaar, kijk eens naar alle kansen die je hebt gehad”. Uiteraard weet ik dat ik hier een luxeleventje leid, maar ik voel me daar niet altijd lekker bij. Ik voel soms afgunst naar mezelf toe: Waarom ik? Waarom niet een ander kind dat het misschien meer verdiende? Waarom ben ik soms zo op de dool? Ik heb me eindelijk losgerukt van de visie anderen, ik ben vastbesloten: ik wil nu, op mijn 41e, naar mijn échte ik op zoek, in de hoedanigheid van An Sheela. En om die puzzel volledig te maken, heb ik de gegevens nodig van mijn eerste levensjaar. Ik ben dit eveneens verschuldigd aan mijn kinderen, het is ook hún verhaal.

Karin werd geadopteerd uit Griekenland, en heeft geen enkel aanknopingspunt dan enkel haar kindertehuis. Check, dit is ook voor mij zo.

Ze doet een DNA-test, en wat blijkt: ze heeft een volle broer.  Dit nieuws komt als een donderslag bij heldere hemel. Mijn hart slaat op hol: hoe groot is de kans dat dit gebeurt? Ik heb ook een test gedaan, maar mijn gegevens leiden op dit moment nergens toe.

De volle broer heeft zijn familie gevonden in 2017. Te gek voor woorden, die film krijgt Karin te zien en zo ontdekt ze haar ouders, en het bestaan van nóg een jongere broer. De eerste moeder houdt de boot af, de eerste vader is ondertussen overleden.
(Aflevering Spoorloos, NPO, 9 oktober 2022)

Dit toont aan hoe traumatisch het is voor de eerste ouders die verplicht worden, door omstandigheden, om hun kind af te staan. Roddels, argwanende blikken in de straat, onbegrip… Hoe mensen soms kijken naar anderen, vertrekt vaak vanuit onwetendheid. Want zelf hebben ze hun leventje op rolletjes, en dan is een oordeel naar mensen in moeilijkheden zo gemakkelijk gevormd. Ik walg van mensen die kortzichtig zijn, ik word kribbig van mensen die het allemaal ‘zo voor elkaar’ hebben en dan pronken met al hun pracht en praal. En uiterlijk gun ik het hen, maar innerlijk strookt het niet met mijn gevoel: mijn gevoel dat ik waarschijnlijk ben afgestaan, omdat mijn eerste ouders die luxe niet hadden, of in een cultuur geboren werden waar de vrouw als minderwaardig werd beschouwd. Dus mijn gevoel trekt dit door: Dan ben ook ik minderwaardig, want mijn ouders hebben me niet gewild. Maar klopt dat gevoel wel? Ben ik effectief afgestaan omdat ik voortkom uit een eventuele verkrachting? Of hadden mijn ouders de middelen niet, maar wilden ze me wel? Ik kan me niet verzoenen met de term ‘vondeling’, alsof ik gereduceerd word tot het vuil van de straat…

Ik probeer mijn kinderen zo goed mogelijk bij te staan maar ik toon hen ook dat niet alles in het leven in hun schoot geworpen wordt, dat ook zij moeite mogen doen om iets te bereiken. Ik heb geknokt om te staan waar ik nu ben. Ik ben er uiteraard voor hen, ze zijn mijn alles! Maar ik wil geen rotverwende kinderen, ze zullen voor een aantal zaken toch zelf de handen uit de mouwen moeten steken. En vooral: ze hebben elkaar. Ze staan er niet alleen voor. Niet alleen, zoals ik in het begin van mijn leven…

Mijn adoptieouders hebben me veel gebracht, maar niet zozeer op emotioneel vlak, niet in de zoektocht naar mijn verleden. Dat konden ze niet, door omstandigheden, door een gebrek aan informatie en begeleiding. En ook, waarschijnlijk, omdat ze zelf een aantal zaken niet doorleefd hebben of aanvaard hebben. Ik herinner me bijvoorbeeld nog dat ik niet slaagde voor mijn eerste jaar Romaanse filologie. Ik kreeg de resultaten in de aula, ik ging door de grond van schaamte omdat ik niet heb kunnen waarmaken waarop iedereen toch rekende: An die toch altijd haar best doet, en dan grandioos buisde in deze studierichting. Een moeder van een medestudente griste het papier uit mijn handen, alsof ook zij nog eens wilde onderlijnen ‘hoe dom ik ben’ en vooral wilde laten zien hoe fantastische resultaten haar dochter had. Ik voelde me machteloos, en vernederd, in volle publiek… Daarop hebben mijn ouders gezegd: ’trek het je niet aan’. Meer woorden werden er niet aan vuil gemaakt. Ik heb mijn gevoelens dan maar mooi opgesloten in mijn onderbewuste, ver weg van de realiteit, en vooral: niet begrijpend waarom me dit zo heftig van mijn stuk bracht…

Daarmee wil ik niet zeggen, dat ik perfect ben. Verre van. Ik hoop ik door mijn proces en mijn zoektocht, een aantal antwoorden zal vinden. Een aantal antwoorden, waardoor ik innerlijke rust kan ervaren, want ik ben al mijn hele leven op zoek… 41 jaar lang. En in die rust, kan ik misschien eindelijk mijn kinderen schenken waar zij nood aan hebben: een gelukkige mama die er is voor hen. Gebalanceerd, grappig, volledig geïdentificeerd, kortom de An Sheela waarvan zij ook dromen. Dit kan ik enkel bereiken door mijn trauma te herkennen en erkennen, en helaas kan ik dit niet alleen. Psychotherapeuten en adoptiecoaches: here I come!

Wat een uitdaging he Renate, dat assimileren en tot jezelf komen… En vooral: hoe vermoeiend… Vind je dat ook zo lastig om je energie op peil te houden?

Liefs,

An Sheela

PS: Het aantal geadopteerden dat een externe begeleiding nodig heeft is hoog, veel hoger dan bij de doorsnee burger. Wil je meer informatie hierover? Lees dan zeker het deelrapport van het expertenpanel rond interlandelijke adoptie: https://www.opgroeien.be/sites/default/files/documents/expertenpanel-interlandelijke-adoptie-deelrapport-psychosociale-impact.pdf

12. The next generation

Dag An Sheela,

dank je voor je brief en je (herkenbare) vragen. Mijn kinderen, onze kinderen,…de volgende generatie. Het is een onderwerp dat ik de laatste maanden en weken steeds vaker tegen kom, niet enkel bij mezelf maar ook tijdens de systemische opleiding die ik volg en in de gesprekken met medegeadopteerden: zwanger (willen) worden en zwanger zijn, bevallen, hoe we omgaan met onze kinderen in elke leeftijdsfase en hoe ze ons raken in ons eigen (kinds)deel, hoe onze kinderen omgaan met hun afkomst, hoe wij omgaan met het feit dat we moeten vaststellen dat er op 30 jaar tijd nog maar bitter weinig veranderd is in de samenleving en dat onze kinderen tegen dezelfde opmerkingen en vooroordelen aanlopen als wij destijds (vandaag moest ik van mijn 4 jarige zoon horen: wij zijn Aziaten hé mama, ben ik dan lelijk?),…
Zwanger (willen) worden en kinderen krijgen, zijn voor iedereen levensveranderende gebeurtenissen die bij ons vaak extra beladen zijn. Het is geen toeval dat best wel wat geadopteerden zich voor het eerst kunnen laten raken in de verbroken verbinding met hun ouders van oorsprong wanneer ze zelf kinderen (proberen) krijgen. Het raakt (onbewust) aan onze eigen pijn en angst om verlaten te worden en het verbindt ons met het verlies dat we als baby/kind hebben geleden.

Mijn hele persoonlijk proces, de rollercoaster van het laatste jaar, is bewust begonnen via mijn jongste kind en mijn moeizaamheid om me te verbinden met hem. Nu weet ik dat ik mezelf zag/zie in hem en dat ik dankzij de spiegel die hij me voorhield mezelf beter kon zien en zijn. Het breekt mijn hart nu als ik bedenk hoeveel moeite hij hiervoor heeft moeten doen, moeite en verdriet om te krijgen wat hem als kind natuurlijk zou moeten zijn toekomen.
Het is een worsteling, de mijne, waar hij mee de prijs voor betaalt. Ik heb steeds geleerd en gelezen over intergenerationeel trauma, maar altijd gehoopt (en misschien ook wel gedacht) dat ik beter in staat zou zijn om de impact ervan bij mij te laten stoppen. Ik besef nu dat dit niet kan maar dat het wel mijn taak als moeder is om mijn verantwoordelijkheid te nemen en hier bewust mee om te gaan. Dat doe ik met vallen en opstaan, moesten er ooit verwijten komen van onze kinderen, dan hoop ik hun last te kunnen erkennen zodat zij op hun beurt hun eigen kinderen weer minder zullen belasten.
Ik zag gisteren in een opstelling bij AFC (Adoptee and Foster coaching) mezelf die niet naar haar zoon kon kijken, net zoals mijn moeder op dit moment mij niet kan/wil zien. De beweging om hem te zien, en die ik al een aantal jaar probeer te maken, doorvoelde ik gisteren weer heel duidelijk dus dat ga ik ook weer bewuster doen.
Deze ochtend waren er 2 opmerkelijke, toeval of niet, voorvalletjes: 1. Ilja vertelde over zijn droom van vannacht, waarbij hij in Korea was en niet terug naar België kon. Hij verduidelijkte hier zelf over dat hij zich net zo voelde als ik vroeger, toen ik naar België kwam en niet terug kon naar Korea. 2. Hij vroeg aan tafel of we een nieuw spelletje konden spelen, we moesten allemaal ons ogen dicht doen en op zijn teken naar iemand kijken, waarbij het duidelijk de bedoeling bleek dat wij 2 naar elkaar keken.

Toen ik naar Korea ging, werd ik de dagen voor vertrek overspoeld door exact dezelfde vraag zoals jij die stelt: wat voor moeder ben ik, als ik mijn eigenbelang zodanig voorop stel dat ik hen 3 weken ‘achter’ ga laten.
Ook al is de situatie heel anders dan bij mezelf 37 jaar geleden, ik wilde zeker niet degene zijn die op haar beurt ook nog eens haar kinderen zou beschadigen. Een goed gesprek met een adoptiecoach heeft me toen wel geholpen om de situatie op zijn minst wat helder te krijgen in mijn hoofd en toen ik in Korea was, zat ik zodanig in mijn ‘dochterrol’ dat ik er daar veel minder of geen last van had.
Ik kan me zo goed voorstellen dat je je tegenover je kinderen ‘egoïstisch’ voelt. Ik denk echter dat je dit moet doen om jezelf te geven wat jij nodig hebt om deels te kunnen helen. Dit zal je ook beter in staat stellen om je kinderen te geven wat zij van jou nodig hebben. Het maakt ook deel uit van hun leven, van hun proces, of zij/wij dit nu fijn vinden of niet. En mag ik een misschien ongemakkelijke vraag stellen, het feit dat je je slecht voelt tegenover je kinderen als je deze keuze voor jezelf maakt, over wie gaat dat slechte gevoel in essentie en over wie zegt dit het meest?
Ik probeer me niet langer te verschuilen achter de kinderen of andere mensen om bepaalde zaken te doen of juist te laten, ik wil als volwassene en als moeder zelf mijn verantwoordelijkheid leren nemen, dit alles natuurlijk volgens tempo, timing, trust 🙂 en veel mildheid voor mezelf als ik me eens vergis van schoenen of een verschillend paar aantrek…