16. (na)Zorg

*triggerwarning zelfdoding*
Als je vermoedt dat deze tekst je extra kan raken, raden we je aan om hem te lezen als je gezelschap hebt. Onderaan worden gegevens vermeld van mensen en diensten die je kan contacteren voor moest dit nodig zijn.

Hey An Sheela,
Bedankt voor je mooie, rakende brief. Ik zie jou (en mezelf) heel graag uit de schaduw treden, fijn om een stukje daarvan samen te mogen doen.

Mijn schrijfsel is net te laat voor November Adoption Awareness Month (NAAM). Laat me beginnen met uit te leggen dat NAAM in het leven werd geroepen om adoptie te promoten, dus als ik gebruik maak van de term leg ik altijd uit dat ik NAAM invul als Adoptee & first family Awareness month, een moment om extra stil te staan bij de rechten en de belevingen van geadopteerden en hun gezinnen van oorsprong.

1 van de actuele elementen van die rechten is de zogehete nazorg voor geadopteerden.
Volwassen geadopteerden treden (overal ter wereld!) meer en meer uit de schaduw en vertellen over hun beleving, hun angsten, pijn, verdriet, gemis en rouw. Geadopteerden zijn, zoals je schreef, oververtegenwoordigd in zelfdodings- en verslavingscijfers, in de psychiatrische zorg maar ook bijvoorbeeld in gevangenissen. Gemene deler in al die verhalen is het stuitende gebrek aan adequate zorg en nazorg door mensen met kennis en ervaring rond de impact van afstaan, afgestaan en geadopteerd zijn. Geadopteerden die 4 tot 7 keer van hulpverlener moeten veranderen voordat ze bij iemand terecht komen met kennis van zaken, zijn geen uitzondering. Dit kan nefast zijn voor mensen met vertrouwens- en bindingsmoeilijkheden. Vragen en klachten (rond o.a. relaties, werk, angsten, depressieve klachten, lichamelijke klachten,…) waar een geadopteerde mee aanklopt, worden binnen de reguliere hulpverlening vaak niet herkend als zijnde een mogelijk gevolg van afgestaan en geadopteerd zijn.
Ook ik had een bekwame therapeute met wie het goed klikte en die essentieel was om me aan het verstand (en vooral aan het gevoel) te brengen dat afgestaan, verplaatst en geadopteerd worden wel degelijk een effect hebben op een mens. Maar verder dan dat geraakten we niet en toen ik me op mijn allerslechtst voelde, wist ze zelf niet goed wat er gebeurde en kon ze ook geen houvast of perspectief bieden. Achteraf gezien, was dat zeer riskant en mag ik (en zij) mijn ‘pollekes’ kussen dat ik toen zo goed omringd was. De pijn die ik toen voelde was zo allesomvattend dat ik op een bepaald moment niet goed meer wist hoe ik daarmee zou kunnen leven. Ik kan me er sindsdien, en ik had nooit of te nimmer verwacht dit ooit te denken of te schrijven, wel iets bij voorstellen dat de pijn en leegte voor geadopteerden (en andere mensen) op een bepaald moment te zwaar worden om te dragen.
Ik houd mijn hart vast voor de periode die komt, somber qua weer en confronterend met het feest- en gezelligheidsgehalte. Traditioneel is het een periode waarin we als community nog eens extra met onze neus op de feiten worden gedrukt omdat, meer dan anders, geadopteerden geen andere uitweg meer zien dan zelf hun pijn te stoppen.

Ook voor de jonge(re) generatie is zorg en ondersteuning voor de adoptieouders geen overbodige luxe. In mijn praktijk krijg ik te maken met kinderen en jongeren die zogenoemde gedragsproblemen vertonen, daarmee wordt lastig gedrag bedoeld dat te wijten zou zijn aan zogehete hechtingsproblemen.
Wat als we deze signalen zouden beschouwen als normaal en logisch gedrag in een situatie die allerminst alledaags is: de binding en uitreiking tussen moeder en kind werd onderbroken, een gedwongen (niet zelfgekozen) verplaatsing moest worden ondergaan en het wortelen en functioneren in een vreemd systeem wordt verwacht.
Wie ik niet zie in mijn praktijk zijn adoptiekinderen (en geadopteerden) die zich perfect hebben aangepast om te overleven, over wie wordt gezegd dat ze zo verstandig, verantwoordelijk, behulpzaam en matuur zijn. Toch zegt dit niks over hun innerlijke leefwereld en kan schijn verdorie enorm bedriegen.
Hoewel adoptieouders soms wel (beperkte) theoretische kennis hebben meegekregen over trauma en hechting blijkt het in praktijk zeer kwetsbaar en niet evident om af te kunnen stemmen op de noden en behoeften van hun adoptiekinderen. Eigen (zeer begrijpelijke) noden en verlangens van adoptieouders spelen niet zelden op, eigen pijn en gekwetstheden maken soms dat de afstemming vertroebeld wordt en de teleurstelling groeit als mensen merken dat hun adoptiekind, ondanks alle liefde en goede zorgen die geboden worden, maar moeilijk lijkt te kunnen aarden (dit kan uiteraard gelden in alle gezinnen, maar sta me toe te stellen dat dit in het geval van adoptie doorgaans meer beladen en complex is).

Naast psychologische ondersteuning vallen nog tal van andere zaken, die momenteel minder aandacht krijgen, in mijn ogen onder nazorg. Het gaat onder andere ook over:

  • adoptieouders sensibiliseren over het leven als kind en persoon van kleur in een witte samenleving zodat de omgeving hier erkennend en bewust mee kan omgaan. Kleurblindheid is een (schadelijke) illusie.
  • adoptieouders eten, taal, cultuur,…uit zendende landen leren kennen zodat ze dit in het leven van hun adoptiekind kunnen binnenbrengen
  • erkenning krijgen (zonder ja maar)
  • gratis toegankelijke informatie ter beschikking hebben over hoe te beginnen aan zoeken naar je familie
  • gratis toegankelijke informatie ter beschikking hebben over DNA, DNA databanken en diensten voor verwantschapsonderzoek in zowel zendende als ontvangende landen
  • gratis beroep kunnen doen op juridische ondersteuning en informatie rond zaken als naamsverandering, dubbele nationaliteit aannemen, herroepen van adoptie, erkenning als slachtoffer van adoptiefraude,…
  • en ja, voor mij hangt daar ook een vorm van financiële compensatie aan vast. Therapie, zoeken, naar je herkomstland reizen, je familie gaan bezoeken (als je geluk hebt),… zijn ontzettend duur en niet zelden onbetaalbaar voor geadopteerden.
    Of neem de kosten die wij als gezin binnenkort zullen maken zodat ik mijn gezin aan mijn familie kan voorstellen: naar Korea vliegen met 4 mensen, logeren, eten,… een paar duizend euro zal niet volstaan.

Veel geadopteerden krijgen nooit de psychologische ondersteuning die ze nodig hebben omdat het te duur is.
Veel geadopteerden moeten sparen om een dure DNA test te doen die ze kunnen opladen in commerciële databanken (vaak de énige mogelijkheid omwille van incorrecte en onvolledige informatie).
Veel geadopteerden moeten jaren sparen om hun familie te kunnen zoeken, laat staan bezoeken.
Veel geadopteerden kunnen het zich nooit permitteren om met hun gezin naar hun herkomstland te gaan.

Nu ik het hier zo neerschrijf, voel ik dat het mij kwaad maakt. Voor adoptieouders zijn uitgaven in het kader van een adoptieprocedure gedeeltelijk fiscaal aftrekbaar. Deze belastingvermindering kan gaan tot ruim 6000 euro per procedure. Het zou een begin zijn om elke geadopteerde ook vrij over een dergelijk (zorg)budget te laten beschikken.

En hoe ik mij voel, wat neerslachtig eerlijk gezegd, de emotie zit me vaak hoog de laatste weken.
Is het de tijd van het jaar, ben ik aan het rouwen,…? Ik kan er de vinger niet opleggen, een combinatie van factoren wellicht. De gebeurtenissen en ontwikkelingen van het afgelopen jaar zoeken hun weg, niet in het minst in mijn lijf. Anders dan vroeger voel ik me stevig en veilig genoeg bij mezelf om te voelen wat ik voel en er niet van weg te lopen. Ik slaag er steeds vaker in om me neer te leggen bij die immer aanwezige dubbelheid in plaats van ertegen te vechten.
Het is zo cruciaal om mensen rond je te hebben waarbij je je veilig en geborgen genoeg weet om dit mee te kunnen delen, zonder oordeel of vragen, mensen waarbij je gewoon mag ‘zijn’.
Hoe lukt het jou om te voelen wat je voelt en hierbij stil te staan? Zijn er mensen bij wie je je veilig genoeg voelt om hier ruimte voor te vragen en bij wie je mag ‘zijn’? En kan je die ruimte aan jezelf geven?

*Belangrijk*
Reik uit als je het moeilijk hebt, er zijn medegeadopteerden die veel van je gevoelens delen en die voor je willen klaar staan. Het zijn er helaas (nog) niet veel, maar er zijn professionele hulpverleners die gespecialiseerd zijn in afstands- en adoptievragen en je op een gepaste manier kunnen ondersteunen bij je proces.
Als je voelt dat je geraakt wordt door wat je gelezen hebt, kan je onderstaande mensen of diensten contacteren:

  • An Sheela Jacobs
  • Renate Van Geel: www.renatevangeel.be
  • Miranda Ntirandekura Aerts: https://www.instagram.com/cier_community/
  • Adoptee & foster coaching: www.afcnederland.nl
  • A-buddy: www.abuddy.be
  • zelfmoordlijn: https://www.zelfmoord1813.be/
  • Steunpunt Adoptie: https://www.steunpuntadoptie.be/nl

Een reactie

  • Mohan

    Dames, wat een mooie en rakende blog alweer! Respect voor jullie hoe jullie dit allemaal op “papier” krijgen. Ik voel alleen maar herkenning hierin. Dit is voor vele een periode van gezelligheid en geluk en bij elkaar zijn. Maar voor vele, vele mensen is dit een periode van eenzaamheid, depressie en beseffen wat we zijn kwijtgeraakt. Een periode waarin de pijn soms ondraaglijk is. Een periode van (onverklaarbare?) leegte. Het feit dat we worden opgedragen om in deze periode mee te doen aan de gezelligheid en het moeten gelukkig zijn, dat maakt het extra pijnlijk. Een pijn die door vele wordt gevoeld. Helaas een pijn die niet altijd wordt gezien door iedereen, door iets wat we geacht zijn om te doen in deze periode. “Gelukkig” zijn.
    Ik ben blij dat jullie hier herkenbaarheid aangeven en hoop van ❤️ dat de nazorg in een stijgende lijn omhoog gaat. Want nazorg hebben we echt nodig. Daar kan geen 🎄 tegenop.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *